Hồng Thái là xã vùng cao, nằm cách TP. Tuyên Quang hơn 150km về phía bắc, nằm ở độ cao trên 1.000m so với mặt nước biển nên khí hậu quanh năm mát mẻ, độ ẩm không khí 80 - 86%, được ví như Sapa hay Đà Lạt của Tuyên Quang, nhiệt độ trung bình 18,40C, độ ẩm không khí 80-85%, lượng mưa trung bình 1.800mm – 2.200mm. Nơi đây có điều kiện lý tưởng cho việc phát triển cây lê đặc sản. Theo đánh giá của chuyên gia thì độ ngọt của quả lê ở Hồng Thái là từ 8,5 - 8,8%, tỷ lệ ăn được của quả lê là 77%, thành phần dinh dưỡng của lê Hồng Thái chẳng kém gì những loại lê nổi tiếng khác trong nước, còn có phần nổi trội hơn do được trồng ở khu vực núi cao, môi trường trong lành.
Hình ảnh một vườn lê ở xã Hồng Thái
Lê Hồng Thái đã được trồng từ rất lâu, những năm gần đây nhân dân xã Hồng Thái đã mở rộng diện tích, chăm sóc cho cây sinh trưởng phát triển tốt. Lê là loại cây có thể trồng từ việc ghép cây, giâm cành hoặc chiết bởi vậy mà việc trồng và nhân giống không quá khó khăn. Cây lê thường được trồng vào khoảng từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau và ra hoa vào độ tháng 3, tháng 4, đến khoảng tháng 9 tháng 10 là được thu hoạch, thông thường cây lê sẽ cho trái sau khoảng từ 1,5 - 2 năm sau khi trồng. Giống lê có nhiều loại khác nhau nhưng phổ biến là hai loại lê xanh và lê nâu, loại lê xanh phân bố ở độ cao 600m trở lên quả hình bầu dục, vỏ màu xanh có má phớt hồng, trọng lượng quả trung bình 300 – 400g, thịt quả trắng, nhiều nước, ăn ngọt, năng suất cao; loại thứ 2 là loai lê nâu, đây là giống lê được trồng nhiều ở vùng khí hậu ôn đới và khá phổ biến tại Hồng Thái. Lê nâu có quả tròn mầu nâu có chấm, trọng lượng quả trung bình 200 – 300g thịt quả khô ngon, thơm khi chưa chín có vị chát.
Mùa lê chín
Hiện xã Hồng Thái có trên 108ha lê, trong đó có 30ha đã cho thu hoạch, trung bình mỗi gốc lê cho thu hoạch từ 20kg - 50kg quả. Trái lê Khâu Tràng có vị thanh, ngọt sắc, giòn so với lê ở nơi khác, là loại hoa quả chứa nhiều chất chống oxy hóa, chất xơ, vitamin C, có tác dụng giải khát rất tốt. Tháng 8 là thời điểm người dân xã Hồng Thái rộn ràng thu hái lê chín. Bình quân mỗi cây lê cho thu nhập từ 3 - 4 triệu đồng/ vụ cao hơn 1,5 lần so với các loại cây trồng khác trên cùng đơn vị diện tích. Quả lê từ Hồng Thái được các HTX, thương lái thu gom bán tại thành phố Tuyên Quang và các tỉnh lân cận với sản lượng hàng năm trên 100 tấn, giá bán ra thị trường khoảng 15.000 - 20.000 đồng/kg, nếu bảo quản trong ngăn mát có thể sử dụng tới 06 tháng kể từ ngày đóng gói.
Vườn lê nhà ông Bàn Văn Liều, xã Hồng Thái
Những năm gần đây, du khách đến với xã Hồng Thái, rất thích thú với mô hình trải nghiệm hái lê tại vườn và mua về làm quà, nhờ đó người trồng lê cũng tăng thêm thu nhập. Để đến được xã Hồng Thái du khách chỉ mất hơn 3 giờ đồng hồ đi xe từ TP. Tuyên Quang men theo quốc lộ 279 qua xã Nà Hang ngược lên là sẽ đến thẳng thôn Khâu Tràng xã Hồng Thái, với cung đường quanh co, đèo dốc, cảnh sắc thiên nhiên hữu tình chắc chắn sẽ tạo cho du khách cảm giác thư giãn, bình yên, đặc biệt vùng đất này còn là nơi hội tụ của nhiều nền văn hóa khác nhau bởi đây là nơi sinh sống của đông đảo đồng bào dân tộc Dao, H’Mông. Những cô gái miền sơn cước mặc trang phục truyền thống của người Dao Tiền, lưng đeo gùi mây, cùng với du khách đi dưới những tán lê xanh mướt, lựa cho được những quả lê đến độ vào đường ngọt mát, căng tròn. Bất cứ ai đã một lần đặt chân đến vùng đất này, chắc hẳn đều say lòng bởi những trải nghiệm du lịch, văn hóa đầy thú vị, được chiêm gưỡng một bức tranh thiên nhiên muôn màu sắc, đó là vẻ đẹp của mùa lúa chín trên các thửa ruộng bậc thang, màu xanh của núi rừng, màu nâu của những trái lê chín mọng.
Thực hiện: Vương Tấn
