Thôn Lũng Vài, xã Côn Lôn là nơi sinh sống của 78 hộ dân gia đình. Trong đó có 54 hộ dân tộc mông, số còn lại là dân tộc Dao. Từ những năm 2015 trở về trước đời sống của người dân Lũng Vài gặp muôn vàn khó khăn, ruộng đất ít cộng với trình độ canh tác lạc hậu nên vào thời điểm bấy giờ chuyện thiếu đói sảy ra hầu hết ở các hộ gia đình, tình trạng tảo hôn, sinh con thứ 3 trở lên cũng sảy ra thường xuyên. Được sự quan tâm đầu tư của tỉnh, của huyện giờ đây Lũng Vài đang thay da đổi thịt, đường nối vào thôn đã được bê tông hóa, bà con trong thôn đã có điện lưới quốc gia để sinh hoạt và sản xuất, 100% trẻ em trong thôn đến độ tuổi được đến trường và điều quan trọng nhất là trong vòng 3 năm trở lại đây thôn không có tình trạng tảo hôn sảy ra.
Cuộc sống mới ở Lũng Vài
Ông Sùng Khánh Lầu, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Lũng Vài cho biết: Trước đây do nhận thức của bà con còn hạn chế nên cha mẹ thường bắt con nghỉ học để lấy chồng, lấy vợ, nhiều cặp vợ chồng chỉ 14, 15 tuổi đã được bố mẹ hai bên gia đình cho lấy nhau. Việc làm đó dẫn đến các cháu thiếu kiến thức xã hội, ảnh hưởng đến trí tuệ và thể chất. Đồng thời tảo hôn làm mất cơ hội tìm việc làm, năng suất lao động, kinh tế gặp khó khăn dẫn đến đói nghèo, nảy sinh mâu thuẫn trong gia đình; nhiều cặp vợ chồng phải chia tay sớm nên ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của trẻ em.
Thực hiện chủ chương của Đảng và Nhà nước về công tác hôn nhân và gia đình trong những năm qua Chi bộ và các tổ chức đoàn thể trong thôn đã đẩy mạnh tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức của người dân về những hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống để lại cho gia đình và xã hội. Nhờ đó mà nhận thức của người dân về tác hại của nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết đã được nâng lên rõ rêt. Đưa Lũng Vài trở thành điểm sáng ở xã Côn Lôn không còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong 5 năm trở lại đây.
Ông Sùng Khánh Lầu, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Lũng Vài cho biết thêm: Hàng tháng trong các kỳ sinh hoạt chi bộ bên cạnh sự tham dự của đảng viên, trưởng phó các tổ chức đoàn thể chúng tôi còn mời thêm cả già làng, những người có uy tín trong thôn để thống nhất quan điểm. Sau đó, tổ chức họp thôn để tuyên truyền vận động bà con thực hiện tốt chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, đặc biệt là vấn đề tảo hôn. Phương châm của chi bộ là ngăn chặn từ xa, các đảng viên trong chi bộ phải nắm bắt tâm tư, tình cảnh của từng hộ, khi hộ có ý định cho con kết hôn sớm là phải tuyên truyền vận động ngay.
Một trong những cú hích mạnh mẽ làm thay đổi mạnh mẽ nhận thức tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống của người dân ở Lũng Vài đó là trong hơn chục năm qua Đảng và Nhà nước đã triển khai hàng loạt chương trình mục tiêu quốc gia ở thôn Lũng Vài nói riêng huyện Na Hang nói chung. Có thể kể đến các Chương trình như: Chương trình 134, 135, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và gần đây nhất là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025. Nhờ những chương trình này các thôn bản vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện đã được đầu tư làm đường giao thông, kéo lưới điện quốc gia, được hỗ trợ xây dựng trường học, được hỗ trợ giống, khoa học kỹ thuật sản xuất nhờ đó mà nhân dân được tiếp cận với thông tin, được giao lưu trao đổi hàng hóa, nâng cao trình độ canh tác, nâng cao đời sống cả về vật chất lẫn tinh thần.
Từ một thôn nghèo giờ đây Lũng Vài được đánh giá là điển hình trong phong trào xây dựng nông thôn mới của xã Côn Lôn. Ngoài hỗ trợ của Nhà nước, nhân dân tự nguyện đóng góp công sức, tiền của để mua đất xây nhà văn hóa, san gạt nền đường giao thông, kênh mương... Đa số các hộ trong thôn đều có công trình vệ sinh đủ tiêu chuẩn, làm chuồng trại gia súc xa nhà, giữ gìn vệ sinh môi trường sạch sẽ. Năm 2023, thôn có 67/78 hộ đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”. Đặc biệt nhờ sự nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của người dân trong thôn đến nay những ngôi nhà xây kiên cố đã xuất hiện ngày càng nhiều ở Lũng Vài nhờ trong thôn có nhiều người tham gia chương trình xuất khẩu lao động.
Với những thành tích đã đạt được trong những năm qua thôn Lũng Vài đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh, cấp ủy, chính quyền huyện Na Hang tặng nhiều Bằng , Giấy khen. Nhờ sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và nỗ lực của người dân, Lũng Vài đang thay đổi, nghèo đói được đẩy lùi, no ấm đang về với thôn.
Bài, ảnh: Vương Tấn
